Palanggeran Etika dina Naskah Sunda, Dipahing pisan Hianat ka Nu Geus Boga Jasa

- 29 Januari 2024, 11:30 WIB
Babarit, ritual ada keur  wanoja nu kakandungan 7 bulan, udagana sangkan jabang bayi nu dilahirkeunana ngajungjung etika.
Babarit, ritual ada keur wanoja nu kakandungan 7 bulan, udagana sangkan jabang bayi nu dilahirkeunana ngajungjung etika. /Nanang S/galura.co.id

 

 

GALURA.CO.ID -Dina Saresehan Kebudayaan Nyukcruk Galur Hukum Tilu, Ngaludang Tri Tangtu di Bumi nu digelar Balai Kajian Sejarah dan Nilai Tradisional (BKSNT) Bandung, 20 Agustus 2002, Ayatrohaedi suargi medar konsep kapamingpinan dina masarakat Sunda. Mang Ayat,  julukan Ayatrohaedi, ngali tina naskah kuna Sunda.

Naskah nu dipake ku Mang Ayat teh: Sanghyang Siksa Kandang Karesian (SSKK) nu titimangsana taun 1518 sarta mindeng disebut eksiklopedi Sunda jeung Carita Parahyangan (CP) nu titimangsana taun 1580. Ceuk filolog Undang Darsa, CP saenyana kaasup karya sastra ngan leubeut ku informasi sejarah.

Tina SSKK, Mang Ayat nyutat salasahiji ajaran nu ngandung palanggeran atawa etika nu kudu diestokeun. Ieu ajaran aya sapuluh nu disebut dasaprebakti, sapuluh babakti. Ti mimiti anak tepi ka pamingpin. Anu pamungkas keur babakti  teh hyang, atawa nu maha tunggal.

Baca Juga: Nyanghareupan Puncak Usum Hujan Pemkab Bandung Umajak Masarakat sing Leuwih Ariat

Nihan siangguh dasaprebakti ngaranya anak bakti di bapa, ewe bakti di salaki, hulun bakti di pacandaan, sisya bakti di guru, wang tani bakti di wado, wado bakti di mantri, mantri bakti di nu nangganan, nu nangganan bakti di mangkubumi, mangkubbumi bakti di ratu, ratu bakti di dewata, dewata bakti di hyang, ya ta sinanggih  dasaprebakti ngarana.

Hartina: ‘Ieu nu disebut dasaprebakti teh: anak babakti ka nu jadi bapa (kolot), pamajikan babakti ka salaki, pagawe babakti ka dunungan, siswa babaktu ka guru, patani babakti ka wado, wado babakti ka nu nangganan, nu nangganan babakti ka mantri, mantri babakti ka mangkubumi, mangkubumi babakti ka raja, raja babakti ka dewa, dewa babakti ka hyang.’

Kecap wado, nu nangganan, jeung mantri tacan bisa dijinekeun istilah keur kalungguhan atawa profesi naon. Bisa jadi  wado kalungguhan nu aya patalina jeung tatanen. Ari mangkubumi bisa dipastikeun nu ngeuyeuk pamarentahan di hiji wewengkon sabab tanggung jawab langsung ka ratu atawa raja.

Ajaran dina SSKK nu leuwih eces kapanggih tina papagon perilaku manusa nu hade, nu kudu diestokeun ku sakumna manusa sangkan gede mangpaatna keur sakumna mahluk.  Ucap jeung lampah manusa henteu tepi ka nganyerikeun hate mahluk sejen jeung sangkan jadi manusa nu bener-bener manusa.

Halaman:

Editor: Nanang Supriatna


Tags

Artikel Pilihan

Terkait

Terkini

Terpopuler

Kabar Daerah

x