Palanggeran Etika dina Naskah Sunda, Dipahing pisan Hianat ka Nu Geus Boga Jasa

- 29 Januari 2024, 11:30 WIB
Babarit, ritual ada keur  wanoja nu kakandungan 7 bulan, udagana sangkan jabang bayi nu dilahirkeunana ngajungjung etika.
Babarit, ritual ada keur wanoja nu kakandungan 7 bulan, udagana sangkan jabang bayi nu dilahirkeunana ngajungjung etika. /Nanang S/galura.co.id

Baca Juga: Kriya di Ciamis, Mibanda Potensi ngan Tacan Dipalire ku Pamarentah

Ini twah ing janma, pigunaeun  na urang reya. Ulah mo turut sanghyang siksa kandang karesian: jaga rang dek luput ing na pancagati, sangsara, mulah carut mullah sarereh, mulah nyangcarutkeun maneh, kalinganya nyangcarutkeun maneh ma ngaranya: nu aya dipajar hanteu, nu hanteu dipajar waya.

Nu inya dipajar lain, nu lain dipajar inya, nya karah edapna ma kira-kira, budi-budi  ngajerum mijaheutan, eta byaktama nyangcarutkeun  maneh ngaranna, nyangcarutkeun  sakalih ngaranna, mipit mo amit, ngala mo menta, ngajuput mo sadu; makanguni tu tumumpu, maling, ngabegal, sing sawatek  cekap carutm ya nyangcarutkeun sakalih ngaranna.     

Tarjamaahanana: ‘Ieu perilaku manusa  nu gede gunana keur keur jalma rea. Turutan Sanghyang Siksa Kandang Karesian. Mangaka iatna sangkan urang luput tina pancagati (lima kasakit: sarakah, bodo, jahat, takabur, jeung angkuh) sangkan ulah sangsara. Ulah cidra (ulah ngahianat), ulah licik, ulah hianat ka diri sorangan.

Anu disbut ngahianat ka diri sorangan teh: nu aya disebutkeun euweuh, nu euweuh disebutkeun aya, nu bener disebutekun salah, nu salah disebutkeun bener. Eta tekad nu pinuh ku panipuan. Pagawean mitnah ngahaheutkeun hate (jalma sejen), eta kanyataan nu disebut ngahianat ka diri sorangan.

Baca Juga: Nyawalakeun Adeg-adeg jeung Tangtungan Sunda, Perlu Dirumuskeun deui

Anu disebut ngahianat jalma sejen teh: mipit teu amit, ngala teu menta, nyokot teu bebeja. Kitu deui ngarampas, maling, ngarampog, nodong, pagawean nu kaasup hianat, enya,  hianat ka jalma sejen ngaranna teh.’

Di dieu anu ngaranna hianat, licik (culas), ngabohong teh kacida dijempad dina palanggeran etika Sunda mah. Kitu deui teu ngajenan nu jadi guru, teu ngajenan ka saluhureun, babakuna saluhureun dina umur, kacida pisan dipahing, diebutna teh ngalunjak, teu ngajenan jeung ngahina atawa nyacampah.

Ngeunaan kumaha palakiahna sangkan bener-bener jadi manusa nu paripurna: Ini ujar sang sadu, basana mahayu drebyana. Ini tritangtu di bumi. Bayu kita pinaka perebu, sabda kita pinaka rama, hedap kita pinaka resi, ya tri tangtu di bumi, ya kangken pineguh ning bwana ngaranna.

Hartina: ‘Ieu papagah Sang Wijaksana, ieu tilu katangtuan di dunya:  kakuatan (kaasup dina harta banda) urang kudu kawas raja, ucap urang kudu kawas sesepuh, sipat jeung paripolah  urang kudu kawas resi. Eta tritangtu di bumi teh nu disebut keur ngukuhkeun dunya.’

Halaman:

Editor: Nanang Supriatna


Tags

Artikel Pilihan

Terkait

Terkini

Terpopuler

Kabar Daerah