Network
Boa urang leuwih panuju lamun dina hiji mangsa mah kekecapan basa lemes téh ulah aya dua rupa (keur urang jeung keur batur), cukup sarupa wé. ‘Mawa’ téh lemesna ‘nyandak’, ‘imah’ téh lemesna ‘bumi’, ‘kadéngé’ téh lemesna ‘kadangu’, ‘diuk’ téh lemesna ‘calik’, jeung sajabana.
Baca Juga: Karajaan Ragaluh nu Diadegkeun ku Dewa Niskala, ceuk Kuncen Leuweung Prabu Siliwangi, Lain Dongeng
Barobahna eta kekecapan, ajén-inajén, jeung fungsi sosial basa téh lumangsung ti mangsa ka mangsa, ti abad ka abad.
Basa Sunda dina naskah Sanghyang Siksa Kandang Karesian (abad ka-16), upamana. Sanajan geus nyorang waktu nu sakitu panjangna, lima ratus taun, tepi ka ayeuna loba kénéh kekecapanana anu kaharti.
Malah basa hiji mangsa manéhna pangangguran niténan éta naskah, horéng leuwih ti 70% kénéh basana kaharti.
Naskah Sanghyang Siksa Kandang Karesian ngagunakeun 5943 kecap. Sabada dititénan, aya 4260 kecap (71,7%) anu masih kénéh dipaké (hirup) dina basa Sunda kiwari.
Éta kecap anu masih kénéh hirup téh aya di antarana anu wangunna robah, upamana baé arega (harga), bwana (buana), deung (jeung), jeung nu lianna.
Ari kecap anu geus paéh atawa henteu dipaké deui ku urang Sunda jumlahna aya 1683 kecap (28,3%), upamana baé ndah, nihan, hana, byakta, paka, pridana, tréna, taru lata, galuma, héngan, sinengguh, jeung sajabana.
Sagédéngeun éta aya deui kecap-kecap anu tuluy hirup dina basa Indonesia (amat, asing, darah, jsb.), basa Jawa (wong, wadon, jsb.), jeung basa Sunda wewengkon (halo, kebo, surah, mugkal, jsb.).
“Ras ka dinya, horéng ku robahna pajamanan, basa Sunda tuluy hirup, ngarambat ti abad ka abad. Kaasup dina ngalarapkeun basa lemes, lamun téa hiiji mangsa robah palanggeranana, teu kudu nyalahkeun nganaha-naha. Urang masing jembar baé narima parobahanana, boh nu narungtutan laleungit, boh anu anyar daratang,” ceuk Hadi AKS.***
