Urang Tionghoa parindah ka Asia, Afrika, Eropa, Amerika, jeung Australia. Di Amerika nu dijarugjugna teh Califonia. Di ditu urang Tionghoa diperelukeun pisan keur ngabangun jalan kareta api jeung keur buruh pertambangan.
Ku Amerika kapake pisan. Urang Tionghoa buruhna murah, ulet, teu ceehan, nurut, tara baha ka dunungan.
Jadi padagang
Ti jaman kolonial Walanda, urang Tionghoa lolobana jadi padagang atawa bisnis. Naha? Alatanana ku Walanda urang Tionghoa teu meunang mibanda tanah jeung teu meunang jadi pagawe nagara.
Nu matak, teu kawas bangsa Walanda jeung bangsa Eropah, urang Tionghoa mah taya nu bogaeun perkebunan jeung euweuh nu jadi birokrat.
Tina kituna, urang Tionghoa leuwih museur kana dagang nu henteu dilarang jeung diempekkeun ku Walanda. Jaman Walanda, niaga atawa bisnis, 35,4 % dikawasa ku urang Tionghoa.
Tepi ka ayeuna urang Tionghoa kaceluk ahli dagang, ahli bisnis, ahli usaha. Pausahaan-pausahaan badag lolobana anu bogana urang Tionghoa.
Saenyana urang Tionghoa nu henteu barisnis oge loba. Aya nu jadi patani, tukang macul, tukang tembok, tukang bas, tukang sol sapatu, malah tukang beca oge aya.
Di Kadipaten, Majalengka, di Cirebon, di Karawang, loba nu pacabakanana kawas pribumi. Nu jadi dosen, pangacara, ustadz, oge henteu saeutik.***