“Pacaduan mah tong dikukut, Pa. Geus teu usum jaman kiwari mah. Geus cambal. Meureun bisa matih teh di jaman Bapa. Hampura Pa! Ngagugulung waè pacaduan mah moal maju!” kitu ceuk kuring harita.
Di nagri deungeun, bakat ku teu kuat nampa pagawèan nu patojaiyah jeung kayakinan, antukna kuring kabur ti tempat gawè. Geuning kalah sangsara, kadungsang-dungsang. Untungna ditulungan ku urang dinya. Duh Gusti. Ras inget kana impian samemeh indit ti imah.
Dina impian teh kuring leumpang mapay gawir lungkawing. matak lewang. Handapeunnana walungan jero naker. Sabot keur nengan pamuntangan, suku tiseureuleu, koleang, awak asa dipangpengkeun. Gujubar kana walungan nu caina umpal-umpalan. Untung bisa keneh salamet, nepi ka bisa hanjat ka sisi walungan.
Enya. Eta impian teh kila-kila. harita mah teu engeuh.
Basa kabur ti imah dunungan, kuring teu apal kudu indit ka mana. Kabayang seug kacerek deui ku agèn atawa dunungan.
Kuring kumawula di jalma nu nulungan. Ka manehna kuring balaka kuring hayang balik. Nya dina bulan kaopat, ku kanyaah dunungan, kuring dipulangkeun. Dibekelan duit rupia sajuta keur ongkos mulang ti Batam ka Bandung. Boga dina pesak duit ringgit hasil bibilintik. Teu dicoceng, cekeng keur kenang-kenangan. Ditundana dina loket, saku jerona.
Tah, ari duit nu dua puluh rèwu mah maskawin ti Kang Jana. Lalaki basajan, kuli bangunan, nu jadi salaki kuring. Sanggeus seubeuh ku panggeuhgeuyan batur, nya kapaksa kuring kudu mungkas lalagasan. Umur tilu puluh taun di lembur mah, pada nyebut parawan kolot. Jomblo.
Saterusna mah hatè kuring geus baal ku panggeuhgeuy deungeun. Anggap we radio butut. Da rek kumaha deui atuh, hate manteng wae ka Kang Arif. Najan loba nu ngaheroan, hate mah teu ieuh kapincut.
Keur kitu, torojol Kang Jana. Lalaki basajan nu sacara kahirupan mah jauh jeung kulawarga kuring harita. Kang Jana lain lalaki nu ginding, komo loba duit. Kuring bisa narima Kang Jana teh ku ningali kapancegan niatna. Umurna lima taun leuwih ngora ti kuring. Kasab ukur koreh-korèh cok. Hate geus buleud rek ngawangun rumah tangga.
Tujuh taun ka tukang, kuring ngadahup ka Kang Jana. Mas kawinna duit duapuluh rèbu. Hate rido. Teu wasa menta maskawin nu leuwih ti sakitu.