Network
GALURA.CO.ID -Bebegig Sukamantri di Desa Sukamantri, Kecamatan Sukamantri, Kabupaten Ciamis, Jawa Barat, mibanda akar sejarah nu kuat. “Di Desa Sukamantri, abad ka-6 kantos ngadeg karajaan, Karajaan Karanggantungan, raja pamungkasna: Prabu Margadati,” ceuk Upung, salasaurang tokoh masarakat Sukamantri.
Upung nu oge manten kepala Desa Sukamantri nyebutkeun prajurit Sukamantri mibanda ciri has mandiri mun keur dines: make topeng nu dijieun tina kulit kai tepi ka teu kaciri saha-sahana, ukur katingal panonna nu sorotna seukeut pisn kawas mata heulang. Lain ukur make topeng, tapi oge sirahna make asesoris tina dangdaunan.
Paraprajurit Karanggantungan teh di antarana ngajaga kaamanan di tapel wates jeung Karajaan Talaga. Komo sanggeus Karajaan Talaga ditalukeun ku Cirebon mah, kaamanan beuki dikekepkeun, jeung prajuritna dilobaan. Harita Karanggantungan kabawah ka Karajaan Galuh sarta saterusna jadi bawahan Pajajaran.
Ngantungankeun topeng
Pikeun ngajaga kaamanan teu cukup ku pasukan prajurit nu make topeng tina tangkal kai, tapi oge make taktik sejen. Dina tatangkalan di sabudeureun karaton -perenahna di leuweung ulayat Desa Sukamantri, legana kurang leuwih 3 hektar- ditapel-tapelkeun topeng dina tangkal kai.
Topengna teh dijieun tina kai, basajan, parasagi ngan bentukna pikasieuneun, leuwih-leuwih mun ditempona ti peuting mah. Kawasna topeng-topengna teh diparancahan heula, dieusian heula. Anu boga maksud teu hade bakal birat lalumpatan. Tambah deui prajurit Karanggantungan nu salawasna nalingakeun.
“Topeng nu digantung-digantungkeun dina tatangkalan jeung prajurit Karanggantungan nu make topeng tina kulit kai henteu pegat sabada Karajaan Karanggantungan tos teu aya,” ceuk Upung. Urang Sukamantri nyieun kamonesan dina ngareuah-reuah agustusan, marake topeng tina kai jeung asesorisna dangdaunan.
“Kapungkur mah topengna teh tina bahbir, basajan, dicet warna beureum, hejo, hideung,” ceuk Upung. Nyieunna ngadadak mun rek agustusan. Sanggeus agustusan mah topengna henteu diampihkeun, teu beda jeung barang kamonesan agustusan anu mun geus agustusan mah diculkeun najan meunang dekal-dekul nyieun lila saminggu oge.
Beh dieu ku seniman Sukamantri topengna dijieun dihade-hade, ngabentuk siga buta. Asesorisna angger: bubuay jeung daun waregu, sukuna dibeulitan injuk. Bebegig Sukamantri ngajenggelek jadi seni helaran nu matak mincut nu lalajo.***
