Network
“Matur nuwun kana pangeling dia,” ceuk Putri Anjungsari. “Ari gigireun dia, cawene dia?” pokna deui, panonna ngareret ka nu awewe.
“Adi kula,” tembal nu lalaki.
“Lanjang keneh?” ceuk Putri Anjungsari bari seuri. “Nu marengan kami oge barujang.”
Nu awewe miceun beungeut, pipina ngadadak semu beureum. Kanyaohan maling-maling neuteup Bena.
“Mun geus tepi ka nu dituju. Salahsaurang rek dititah nepungan,” ceuk Putri Anjungsari.
“Datang wae ka omah nu tadi diendongan,” tembal nu lalaki bari ngareret ka Bena jeung ka Rait.
“Muga tinekanan,” ceuk Putri Anjungsari.
“Kula oge hayang nepungkeun deui jeung nu ti kulon,” ceuk nu lalaki.
“Awit ti kulon kitu?”
“Aki kula ti kulon, malah ti Pakuan Pajajaran.”
“Baruk?”
“Lunta ti Pajajaran alatan ditundung ku Jaya Antea.”
“Pedah naeun,” ceuk Putri Anjungsari bari mencrong ka nu lalaki. Hatena ngaheab barang ngadenge ngaran Jaya Antea teh lantaran Jaya Antea hianat, biluk ka balad Banten, malah mindeng ngaku-ngaku Kean Santang sarta miharep ka Dewi Purnamasari.
“Aki kula teh hulu jurit nu ngawal Jaya Antea. Aki kula kungsi ngelingan sangkan Jaya Antea ulah kangeungeunahan peda aya nu nyangka dirina Kean Santang.”
“Jaya Antea malik teu suka?” ceuk Putri Anjungsari.
“Bener. Jaya Antea werana pisan mah waktu aki kula ngelingan sangkan Jaya Antea ulah mikahayang Dewi Purnamasari.”
“Aki dia wanian…,” ceuk Putri Anjungsari.
“Ari kana bebeneran mah kudu wani,” tembal nu lalaki.
“Bener, kudu kitu,” ceuk Putri Anjungsari.
“Aki kula antukna dilepas tina prajurit sarta ditundung ulah aya di Pakuan Pajajaran. Nya, bumen-bumen di dieu.”
“Nepi ka kituna,” ceuk Putri Anjungsari. “Aya keneh aki dia?”
“Geus tilar.”
Putri Anjungsari tanggah.
“Geus beurang. Kami amit deuk neruskeun deui lalampahan,” ceuk Putri Anjungsari bari ngenyed tali eles kudana.
“Mugia waluya,” ceuk nu lalaki.
Tilu kuda tingberetek lumpat ka wetankeun dituturkeun ku panon nu lalaki jeung nu awewe tepi ka teu katempoeun.
*
“LOT, ari kami bisa marengan deui putri iraha? Kami teu genah, kami ditugaskeun ku Perebu ngariksa inyana,” ceuk Ranah ka Olot Kaya basa keur reureuh handapeun tangkal badag sisi jalan.
“Moal lila deui, kawasna,” tembal Olot Kaya. Leungeun katuhuna ngodokan endongna, siga aya nu diteangan.
“Ari ayeuna putri di mana?”
“Montong hariwang, dunungan dia waluya.”
“Weruh ti mana?”
“Kami yakin, putri, Bena jeung Rait teu manggih haling-harungan. Urang Sumedanglarang angger ngait ka Sunda, ka Galuh, najan Sumedanglarang dikawasa ku turunan Carbon.”
“Nya, muga wae bener kitu. Kami mah tetep teu ngeunah cicing.”
Olot Kaya ujug-ujug nangtung, pedah ti wetan kadenge sora kuda tingberetek ngadeukeutan. Enya wae katempo kuda, lima, ditegarkeun, anu tumpakna mani ngadepong-depong wae. Siga aya nu diudag atawa siga aya nungudag. Olot Kaya jeung Ranah nyisi, sieunan kadupak kuda nu keur lumpat sakitu tarikna.
Beuki deukeut ka lebah Olot Kaya, kuda teh lumpatna ngurangan. Barang ngaliwat ka lebah Olot Kaya, kudana digentakeun sina eureun. Anu tarumpakna merong ka Olot Kaya jeung ka Ranah. Olot Kaya jeung Ranah teu wanieun nadah pamerong limaanana. Olot Kaya jeung Ranah arembungeun riributan.
“Ki Silah, andika geus lila di dieu?” ceuk saurang lalaki nu sigana pangkolotna, kawasna mah pupuhuna.
“Tacan pati lila,” tembal Olot Kaya.
“Teu nempo nu ngaliwat ka dieu? Cawene saurang, lalaki duaan.
“Sabot kami di dieu, taya nu liwat saurang-urang acaan, kajaba arandika,” tembal Olot Kaya.
Anu nanya ngalieuk ka baturna.
“Naha tacan jebul wae?” pokna siga nu melangeun. “Ceuk itungan mah kudu geus laliwat.”
“Ari kitu saha nu ngaliwat teh?” ceuk Olot Kaya panasaraneun.
“Baraya kami,” tembalna pondok.
“Rek nyemah?” Olot Kaya nanya deui.
Eta lalaki teu nembal. Kalah ka merong ka Olot Kaya.
“Kami ngulon deui,” pokna bari ngenyed tali eles kudana. Beretek lumpat, dituturkeun ku baturna.
“Lot, boa-boa nanyakeun Putri?” ceuk Ranah.
“Kami oge mikir kitu,” tembal Olot Kaya.”Kami hariwang pasarandog jeung Putri. Heg maranehna boga niat teu hade.”
“Tuda Olot make misahkeun maneh,” ceuk Ranah rada mangloh.
“Kapaksa, di pameuntasan Citarum, loba perjurit Carbon nu rek ngajugjug ka kulon. Ngabring limaan matak curigaeun, najan tacan tangtu maranehna weruhan urang ti Kulon. Tapi mun nempo kuda nu ditumpakan ku kami, perjurit Cirebon pasti nyangkaeun urang lain somahan, lain tukang balantik.”
“Enya kituna mah,” ceuk Ranah. “Tapi, Lot, nu limaan tadi bisa jadi nanyakeun nu tiluan nu kungsi bareng jeung urang. Kapan sanggeus jauh ti warung mah nu tiluan bebeja rek nyimpang heula ka imah sobatna.”
“Heu-euh, nya, bisa jadi kitu,” tembal Olot Kaya bari seuri. “Mani atoheun pisan waktu ku urang dibahanan duit. Nganuhunkeunana oge sabaraha kali.”
“Bongan maranehna, talobeh, koja make murag bari teu kanyahoan,” ceuk Ranah bari ingetanana balik deui waktu tas meuntas Citarum, tengah peuting. Rada jauh ti Citarum, panggih jeung nu tiluan, lalaki duaan jeung awewe saurang dina kudana sewang-sewangan, keur eureun sisi jalan bari paromanana baringungeun.
Ku Olot Kaya ditanya, balaka. Maranehna rek ka wewengkon Sumedanglarang, koja tempat neundeun duit murag, teuing di mana. Anu mawana tumpak kudana bari lelenggutan. Kanyahoan-kanyahoan geus lila, dipapay tepi ka pameuntasan Citarum, henteu kapanggih. Ku Olot Kaya diajak lalampahan bareng.
Barengna teh tepi ka warung bawahan Sumedanglarang. Diajak dahar. Sanggeus rengse dahar, Putri Anjungsari, Bena, jeung Rait arasup ka warung. Ngan Olot Kaya mere tanda sangkan api-api teu wawuh. Olot Kaya, Ranah jeung nu tiluan kaluar ti heula. Di jalan jeung nu tiluan papisah, sabab maranehna rek ka imah sobatna heula.
“Miang deui, geus beurang,” ceuk Olot Kaya bari nguniang nangtung. Clak kana kudana.
Ranah oge mancal kana kudana.
Basa Olot Kaya rek ngenyed tali eles, kadengeeun ti beulah kulon sora kuda nu tingberetek. Olot Kaya jeung Ranah ngalieuk ka lebah datangna sora kuda. Tilu kuda patutur-tutur lumpat. Ku Olot Kaya disidik-sidik, nu pangheulana teh Rait, dituturkeun ku Putri Anjungsari jeung Bena. Puguh wae Olot Kaya bungaheun pisan.
“Putri,” ceuk Ranah satengah ngagero.
Anu tumpak kuda ngendoran lumpat kudana. Hareupeun Olot Kaya jeung Ranah, eureun. Bena jeung Rait paromanana gumbiraeun pisan tepung deui Olot Kaya jeung Ranah teh. Putri Anjungsari oge tembong marahmay, sabab bisa bareng deui jeung embanna nu geus ti bubudak mula ngasuh dirina.
“Bagea, dia waluya?” ceuk Putri Anjungsari ka Ranah.
“Waluya, Putri,” tembal Ranah.
“Dia kumaha, Lot?” ceuk Putri Anjungsari deui, ditujukeun ka Olot Kaya.
“Sarua, waluya, Putri,” tembal Olot Kaya. “Kumaha teu manggih halang-harungan,” pokna deui ditujukeun ka Bena jeung ka Rait.
“Lungsur-langsar, Lot,” tembal Bena. “Malah peuting tadi mah sare dibarengan ku Jaya Perkosa.”
”Bagja,” ceuk Olot Kaya.
“Basa keur di Pakuan Pajajaran mindeng mireng ngaran Jaya Perkosa tapi karek pajonghok kamari. Kitu oge nyahona karek bieu, dibejaan ku nu megat di jalan,” ceuk Bena.
“Naha teu nanykeun ka kami?” ceuk Putri Anjungsari.
“Teu wasa, Putri,” tembal Bena.
“Engke bisa panggih deui, apan rek neang cawene nu tadi megat,” ceuk Putri Anjungsari.
Bena rungah-ringeuh lantaran manehna mah teu eungeuh ka awewe nu megat tadi mideng neuteup dirina.
“Enya, Ben, ke, mun geus tepi ka Kawali, teang. Sugan wae engke jadi perjurit Sumedanglarang, kari nyarita ka Jaya Perkosa,” ceuk Ranah bari seuri, ngengklokan Putri Anjungsari. Najan tacan apaleun kumaha-kumahana, Ranah surti kana caritaan Putri Anjungsari.
Bena teu nembal, ukur garo-garo teu ateul jeung seuri, da teu nyahoeun duduk perkarana.
“Tadi pasarandog jeung nu limaan?” ceuk Olot Kaya ka Bena.
“Nu limaan? Henteu,” tembal Bena. “Kumaha kitu?”
“Cikeneh, maranehna nanyakeun: aya nu tumpak kuda tiluan, lalaki duaan cawene saurang, ngaliwat.”
“Baruk? Atuh nanyakeun kami eta mah,” ceuk Bena bangun reuwaseun. “Tapi da teu panggih, teu pasarandog jeung sasaha.”
Olot Kaya ngahuleng.
“Naha ka marana, nya?” pokna.*** Nyambung
