Network
Beda jeung umumna pajaratan di Priangan nu geueuman, komplek Astana Gede Buyut Jayan mah karasana hegar, caraang. Tangkal samoja nu umurna ratusan taun ngajajar. Kitu deui tangkal kembang hanjuang. Di tengah-tengah pajaratan ngajega tangkal lame nu gedena saluhureun beuteung munding.
“Mung tangkal lamena mah tos koropos, paur rungkad wae, matak ngabahlakeun nu nuju jaroh,” ceuk Yoga. Ari paeh mah henteu, angger daunan keneh. Alusna mah dituar. Bisi ujug-ujug rungkad heg keur loba nu jaroh. Komo deui dina poe lebaran, sanggus solat id loba nu nyekar ka pajaratan kulawargana.
Di saung gigireun lawang saketeng, ngajajar sapu nyere nu dijieun tina nyere kawung. “Anggoeun nu jaroh,” ceuk Yoga. Lian ti sapu nyere disadieukeun parang nu bisa dipake ku warga keur meresihan jukut mun keur nyekar. Sanggeus dipake, sapu nyere jeung parangna ditunda deui dina tempatna.
Kajaba sapu nyere jeung parang, disadiakeun oge cai dina urut botol plastik kemasan inuman. Sarua pakeeun nu jaroh. Kabiasan di urang nu jaroh teh sok ngucurkeun cai kana luhureun kuburan. Engkena botol plastikna teh ditunda deui dina urutna. Sapu nyere, parang, jeung cai dina botol plastik teh keur ngentengkeun nu rek jaroh.
Anu jararoh sok hideng ngasupkeun kencleng kana kotak nu ngahaja disadiakeun gigireun saung. Hasil kenclengna unggal bulan ditulis dina bor bodas nu dipasang di gigireun saung. Sabaraha jumlahna, dipake keur naon wae, sarta sesana (saldona) sabaraha.
Unggal rek nyanghareupan bulan Romadon warga sadesa Kawunglarang sabilulungan meresihan Astana Gede, lain ukur makam kulawargana. Disadiakeun rupa-rupa kadaharan. Rengse meresihan Astana Gede dalahar, botram.
Yoga boga rencana pajaratan Buyut Jayan dibalikeun ka asal. Tembokna rek dibongkar, kitu deui nisanna. Nisan rek make batu saperti memeh ditembok jeung dikramik. Ngarah katempo pajaratan buhun.
Ari saperti ayeuna mah anu teu apal moal nyangka eta teh pajaratan heubeul. Nyangkana teh pajaratan anyar, lain pajaratan tokoh penting dina jamanna.
Lain karamat
“Sanes pajaratan nu dikaramatkeun,” ceuk Yoga Iswara. Disadikeun cai dina urut botol cai kemasan ajangkeuneun nu jaroh ka makam kulawargana sewang-sewangan, lain husus keur nu jaroh ka makam Buyut Jayan.
Nu jaroh teu kudu mawa cai keur kucurkeuneun kana luhureun pajaratan, sakumaha kabiasaan nu jaroh. “Janten sanes husus kanggo nu jaroh ka pajaratan Mbah Jayan,” ceuk Yoga Iswara nu maneuh nyapuan patilasan nu aya di Bungbulang.
