Network
Balik “guguru”, tua kampung ngajalankeun éta jampé ku ngageuri ka masarakatna, sangkan ulah ngandelkeun teuing kana paré. “Sabab sabenerna mah urang téh ukur sangsara ku paré, da ari kadaharan séjén mah ngaleuya. Popohokeun wé dahar sangu béas paré mah, dahar wae beubeutian” cenah.
Ti harita, urang Cireundeu ngalalanyahan mindahkeun tradisi. Anu tadina ukur tukuh kana sangu béas paré, ka dieunakeun dahar naon wé nu keur usum. Usum jagong nyieun sangu jagong. Usum melak sampeu, dahar sangu nu dijieun tina sampeu. Mun euweuh-euweuh teuing, deungeunna ogé angeun daun sampeu.
“Ku geus jadi kabiasaan kitu, ahirna urang Cireundeu teu ngarasa sangsara. Sabot batur ngangluh alatan harga béas mahal atawa langka, urang Cireundeu mah haré-haré da teu ngarasa butuh ku béas paré. Ku kabiasaan ngajauhan sangu tina béas paré, malah ayeuna mah urang Cireundeu téh teu beuki kana sangu samodél kitu.
“Sakalieun nganjang ka lembur séjén, budak disuguhan dahar jeung sangu, naha da mugen,” ceuk Kosasih seuri. Ceuk Kosasih deui, ayeuna dina téknologi pertanian anu maju, sabenerna di Cireundeu ogé geus aya anu melak paré mah, tapi lain keur konsumsi. “Kanggo icaleun, da lumayan hasilna,” pokna seuri.
Taun 2000-an kungsi aya panalungtikan ti ITB. Malah kungsi dimuat dina Galura. Masarakat anu teu ngandelkeun jenis kadaharan poko (béas), IQ-na luhur. Baréto tepi ka Perang Dunia 2, rayat Jepang mindeng kalaparan saupama hésé béas. Ku sabab hésé jenis kadaharan poko, nya lumpat kana multi pangan.
Sabada teu ngandelkeun jenis kadaharan poko (béas), Jepang ngalaman kamajuan. Geus kitu dituturkeun ku Koréa Selatan, sarua ninggalkeun jenis kadaharan poko, Koréa ogé maju. Singapur ogé jadi nagara maju. “Logikana, dahar téh jang nambahan tanaga sangkan sumanget kana gawé. Tapi rata-rata anu tas tuang sangu paré, kalah ka tunduh,” ceuk Aria
Ti jaman Orla kénéh, sabenerna rayat téh tetep ngalaman sangsara ku urusan béas. Ngantay béas téh ti jaman harita gé geus aya. Dina jaman Orba ogé kungsi ngalaman rawan pangan susah béas. Kitu sababna, harita, Pa Harto harita kungsi ngaluarkeun panggeuri “Ketatkan ikat pinggang”. Lian ti eta kampanye swasembada beas.
Malah kungsi aya gerakan kepedulian sosial, di antarana sakur pangagung dipénta karidoanana ngumpulkeun sumbangan perhiasan jang mantuan rayat miskin. Bu Tien Soeharto ogé kungsi nyieun gerakan “tinggalkan jenis makanan pokok”. Dina saban pasamoan kanagaraan, teu nyayagikeun sangu, tapi ukur rupa-rupa kadaharan anu lain dijieun tina béas.
Ceuk Bulog minggu kamari, ku ayana anomali cuaca, loba sawah gagal panén. Sabulan mangsa panén, kalah hujan angin dordar gelap, paré sumedeng konéng euyeuh, malah kacaahan. Taun-taun béh ditu, Bulog masih bisa nabung béas tepi ka 15 rébu ton. Ayeuna ngan 4000 ton.
Sesa pangabutuh kudu impor, kudu nguyang ka nagara sejen. Minggu kamari pan impor 15 rébu ton ti Thailand, rék disebarkeun di Indonésia bagian wetan. Baréto mangsa surplus téh dalapan bulan, paceklikna 4 bulan. Ayeuna, paceklikna dalapan bulan, surplusna ukur opat bulan. Nya cenah gara-gara robahna iklim téa.
