Network
Lian ti éta, dina SSK ditétélakeun yén pamingpin téh kudu mibanda dalapan kawijaksanaan atawa astaguna, nyaéta (1) ahiman (panceg), (2) animan (leuleuy), (3) isitwa (jujur); (4) lagiman (motékar); (5) mahiman (jembar panyawang); (6) prakamya (leukeun), (7) prapti (tepat sasaran), jeung (8) wasitwa (jembar haté).
Kumaha kuduna sikap hiji pamingpin ka nu dipingpinna dieceskeun dina SSK. Aya sapuluh padoman (dasa prasanta) nu kudu dipimilik ku hiji pamingpin, nyaéta (1) asih; (2) guna; (3) hook, nyaah; (4) karunya; (5) mupreruk, nengtremkeun; (6) ngala angen, simpati waktu nu dipingpinna keuna musibah; (7) ngulas, ngaprésiasi kana naon anu kahontal; (8) nyecep, bisa ngabeberah haté upama ngahontal nu dipiharep; (9) pésok, mampuh meuli haté atawa ngarasa reueus; jeung (10) ramah.
Dina SSK ditétélakeun yén pamingpin téh kudu mibanda pamor, karisma anu disebut pangimbuhning twah, sangkan dipigamir, dipikaajrih. Pangimbuhning twah téh aya dua belas, nyaeta (1) cangcingan, terampil dan cekatan; (2) emét, rikrik gemi; (3) gapitan, réla berkorban; (4) imeut: (5) karawaléya, béréhan; (6) langsitan, rapékan; (7) leukeun; (8) morogol-rogol, gedé sumanget digawé; (9) paka pradana, wani kidang kalayan sopan tur étis; (10) purusa ning sa, jiwa pahlawan, jujur, wani pikeun bebeneran; (11) rajeun, rajin; jeung (12) widagda, wijaksana.
Di sagigireun anu kudu aya dina diri pamingpin, dina naskah Sunda ogé dibéréndélkeun naon nu ulah aya dina diri pamingpin. Pamingpin nu idéal, dina perspektif Sunda lian ti kudu ibanda karakter anu hadé, inyana oge kudu mampuh ngajauhan opat perkata anu goréng anu disebut opat paharaman.
Nu kahiji babarian, pamingpin mah teu meunang babari kasigeung, rasa manéh, babari ambek, hayang meunang sorangan, babari kapangaruhan, jeung teu boga pamadegan. Kadua, pundungan, teu pantes pamingpin babari pundung, tepi ka susah rék rukun gawé. Katilu humandeuar, mindeng luhlah.
Pamingpin model kieu baris leungiteun sumanget digawé, jeung moal dipikaresep. Kaopat, kukulutus. Pamingpin anu mindeng kukulutus karakterna goréng patut lantaran mikirna teu weléh négatif, teu boga tanggung jawab, jeung mibanda sipat munapék.
Lian ti éta, dina naskah AG diécéskeun yén pamingpin téh (1) mulah kwanta, ulah poporongos; (2) mulah majar laksana, ulah sindir sampir; (3) mulah madahkeun pada janma, ulah ngagogoréng nu séjén; jeung (4) mulah sabda ngapus, ulah bohong. Pamingpin ogé ulah jadi buta anu ngaruksak kahirupan, anu disebut catur buta, nyaéta (1) burangkak, boga sipat sombong jeung teu boga etika, (2) mariris, tipikal jalma korup, tukang tipu, jeung tukang bohong; (3) maréndé, tukang nyieun karuksakan; jeung (4) wirang, teu jujur, hayang meunang sorangan, jeung teu weléh hayang nyingkahkeun batur.
Tina pedaran ieu katangén yén ari pamingpin dumasar kana pituduh nu dikotrétkeun dina naskah-naskah Sunda kuno téh aya opat perkara, nyaéta (1) mibanda tujuan pikeun ngaraharjakeun urang réa, (2) digawé luyu jeung widangna, henteu pacorok kokod, (3) kudu nyieun kahadéan, jeung (4) ulah nyieun kagoréngan atawa karuksakan.
Naha di antara calon pamingpin ayeuna anu paragpag dina galiho, poster, layar ponsél jsté mibanda kriteria saperti kitu? Mun aya calon pamingpin anu nyumponan kritéria cara nu diécéskeun dina naskah Sunda mah ulah hamham pilih. Sabalikna, upama henteu mibanda ciri-ciri samodél kitu nya teu kudu dipilih. Nu sok popolotot, nipu, ngabohong, nyilakakeun batur moal enya dipilih jadi pamingpin.
Dina mangsa kiwari, mapaykeun atawa nyukcruk kasang tukang para calon pamingpin téh teu susah-susah amat. Umumna jalma kiwari mah rékam jejakna nembrak ka masarakat. Kari masarakat nu milihna baé panceg ngareungeukeun nuranina.Cag.***
