Seni Beluk nu Ngaburahol

Baca Juga: Bupati Bandung Ngawanohkeun Seni Badawang jeung Wayang Golek di PWI Pusat

Béda deui Amang Hasan mah. Panasaran, panénjona nuturkeun nu tutunjuk. Rét ka lebah suku Aki  Sadun nu diukna sila tutug. Sampingna nyinglid. Ari kolor sontog nu tadi nyampay dina taktak murag. Ngalumbuk kadiukan. Amang Hasan kabawakeun seuri keom bari jeung parada kituna, najan lain kaalaman ku dirina.

“Paingan jelema tingcalengir. Da éta bobogaan Si Aki  ngaburahol,”Amang Hasan gogodeg. Kumaha ngabéjaanana, sangkan  tong sila tutug jeung samping ulah nyéngléd. Manggih wé akal. Tas ngabiskalan “Kangjeng Raja pok ngandika”,nu terus dibelukkeun ku Aki Sadun, Amang Hasan ngaharéwos “Éta aya nu ngaburahol”.

Samaruk Aki Sadun “éta aya nu ngaburahol” téh biskalan, nu kudu dibelukan deui ku dirina, teu engeuh kana maksud Amang Hasan nu ngabejaan boboganana milu masamoan. Atuh  tas ngabelukkeun “Kangjeng  raja pok ngandika” langsung baé ku Aki Sadun dibelukkeun: “Éta aya nu ngabu.....bu...bu...ra...ra...ra...ho...hol...hooool !”

Ger atuh nu ngadéngékeun surak bari tingbarakatak, pating arakey seuri, mani aya ciramba cimata sagala, kituna bari tutunjuk ka lebah Aki Sadun. Amang Hasan oge ukur bisa nyengkek seuri. Ari Aki Sadun mah bungah amarwatasuta, sabab saumur hirup beluk jeung ngawawacan, kakarék aya nu surak  samodél kitu.

Tembang surupan luhur

Tepi taun 1990-an di sawa­tara wewengkon masih kapireng, masih kajeueung aya pidangan seni beluk, dina mangsa kiwari seni beluk masih di sababaraha wewengkon masih hirup ngan teu hurip, alatan éta kasenian arang ditanggap. Mangsa bihari jeung kamari seni beluk sok ditanggap dina acara sukuran anu orokan.

Ilaharna waktu orok umur opat puluh poé. Di sababaraha wewengkon mah nu hajat sunatan oge sok nanggap beluk. Dipi­dangkeunna di tengah imah anu boga hajat, ngampar, kawas nanggap pantun, nu lalajona sarila mun  lalaki, awewe mah emok. Aya ogé anu dipidangkeun di panggung, dina balandongan.

Beluk teh seni sora, mi­dangkeunana kawas tem­bang Sunda, atawa  mamaos: ha­leuang anu teu kauger ku wiletan, rumpakana maké padika pupuh. Nu matak dina beluk, juru belukna sok nembangkeun wawacan: carita dina bentuk pupuh; asma­ran­dana, dangdanggula jeung sajabana. 

Aya sababaraha pamanggih para inohong karawitan ngeunaan beluk. Ceuk Enip Sukanda suwargi beluk asal kecap tina meluk: ngahaleuang kalawan surupanna luhur, sarta maké reureueus (ornamén) anu ngaleu. Atik So­pandi nétélakeun beluk pidangan seni sora anu merdika, sumber rumpakana nyoko kana pupuh. 

Dina ensiklopédia Sunda, nu disebut seni beluk teh seni sora dina wangun tembang atawa ma­maos, anu maké surupan luhur. Sawirahma jeung éta, istilah beluk ceuk Kamus Umum Basa Sunda amu dipedalkeun ku LBSS: tem­bang buhun, anu leuwih ngutama­keun tarik jeung ngaleuna sora.