BENA asup deui ka warung.
“Kuda keur diurut, ” pokna bari diuk.
“Kuda saha?” ceuk Olot Kaya
“Nu sok ditumpakan ku Olot,” tembal Bena.
“Rek diurut kabeh?” ceuk Olot Kaya deui.
“Moal kaburu. Kami tadi talatah anu diurutna kuda nu sakira kudu diurut. Nu sok ngurut apaleun.”
Rek saengab-engabeun Bena nyarita deui, Olot Kaya ujug-ujug nangtung. Leos kaluar, leumpang nyampeurkeun ka tempat nunda kuda. Nangtung hareupeun nu keur ngurut kuda. Katempo siga nu cacarita, malah saterusna siga nu geus loma. Tukang jaga kuda katempo siga heraneun, panonna ret ka Olot Kaya ret ka nu keur ngurut kuda.
“Siga nu wawuheun,” ceuk Rait ka Bena.
“Enya,” tembal Bena.
Olot Kaya balik deui ka warung. Gek diuk dina urutna.
“Saha, Lot, siga nu geus loma?” ceuk Bena.
“Wawuh basa bareto kami mindeng ka Sunda Kalapa,” tembal Olot Kaya.
“Tadina urang Sunda Kalapa?”
“Enya.”
“Terus pindah ka dieu?”
“Enya.”
“Ku naeun pindah? Pan Sunda Kalapa mah dayeuh, rame. Di dieu mah kampung,” ceuk Rait.
“Teu betaheun.”
“Naha?”
“Adeg-adeg Sunda beuki ngipisan di Sunda Kalapa,” tembal Olot Kaya bari ngarongkong bekongna. “Sanggeus Sunda Kalapa dikawasa ku urang Carbon.”
“Ngaranna oge diganti jadi Jayakarta,” putri Anjungsari mairan. “Tumpes kelor, ” pokna deui.
Olot Kaya, Bena, jeung Rait, kitu deui Ranah, meh bareng ngareret ka Putri Anjungsari, tapi teu wanieun neuteup Putri Anjungsari.
“Naeun tumpes kelor teh?” Olot Kaya nanya.
“Ngamusnahkeun seke seler ku cara ngamusnahkeun adeg-adeganana,” tembal Putri Anjungsari. “Seke seler tepi ka teu apal kana jujutanana, teu apal kana dirina, teu wawuh ka luluhurna.”
Ngadenge parelean Putri Anjungsari, Olot Kaya, Bena, Rait jeung Ranah ngaharuleng.
“Ulah kaget engke manggih patilasan dipatalikeun jeung Carbon.”
“Tepi ka kituna…,” ceuk Olot Kaya rada ngagerendeng.
“Lain pagawean urang Carbon,” ceuk Putri Anjungsari deui.
“Ku saha?” ceuk Olot Kaya.
“Ku seke seler urang sorangan. Sangkan teu digunasika ku urang Carbon, sangkan teu dimusnahkeun.”
“Atuh jaga anak incu urang moal apaleun, pareumeun obor,” ceuk Olot Kaya.
“Bakal aya nu ngorehan deui, bakal aya nu ngalelempeng deui,” tembal Putri Anjungsari.
Olot Kaya, Bena, Rait, jeung Ranah unggut-unggutan. Lalaki nu keur diuk dina jojodog hareupeun hawu ngusapan gadona, jeung siga aya nu dipikiran. Kawasna mah milu ngabandungan guneman semahna. Ari awewe tukang laladang, anu duaan, teu milu merhatikeun obrolan Putri Anunjungsari jeung pangiringna, jigana teu pati ngalartieun, pedah ngora keneh, jeung can tepieun kana soal nu kitu mah.
Lalaki nu keur diuk hareupeun hawu malik ka semahna. Panonna rut-ret ka Olot Kaya, ka Bena, ka Rait, ka Ranah jeung ka Putri Anjungsari. Basa panonna tepung jeung panon Putri Anjungsari, eta lalaki rada ngaranjug, gancang ngabalieur, panonna laju neuteup Olot Kaya. Nempo kitu, Putri Anjungsari, Olot Kaya, Bena, Rait jeung Ranah hareraneun.
“Daria ti mana? Rek ka mana?” pokna bari nyanghareupan deui kana hawuna.
“Kami ti Kulon, rek ka Wetan,” tembal Olot Kaya.
“Nyaba atawa rek pindah?” ceuk lalaki tadi nanya deui.
“Nya nyaba nya pindah,” ceuk Olot Kaya. “Dia urang dieu?”
“Urang dieu, urang Galuh,” pokna tatag.
“Ari nu cawene baraya dia?” Olot Kaya nanya deui, ngahaja sangkan eta lalaki henteu terus nanya.
“Incu, ngahaja sina diajar balantik, ngarah jadi sodagar.”
“Indung bapana sarua di dieu?”
“Bapana ti Timbanganten, biangna urang dieu, budak kami.”
“Dumuk di dieu?”
“Ayeuna mah geus di kalanggengan, duanana.”
“Pedah gering?”
“Lain.”
“Manggih balai?” Bena milu nanya.
“Nuturkeun lacak baona.”
“Ka mana?”
“Perjurit Timbanganten milu jeung Senopati Maktal.”
“Senopati Maktal?” Putri Anjungsari nembrong.
“Bao incu kami tilarna di Leles, waktu megat perjurit Carbon nu rek ka Pajajaran. Perjurit Carbon tiwas kabeh. Gegedugna nu matana sipit oge tilar.”
Putri Anjungsari mencrong kana tonggong eta lalaki. Inyana oge basa keur dipeuseuh ku guruna, guruna kungsi medar jaman Pajajaran dicangking ku Surawisesa, raja Cirebon kungsi ngiangkeun prajuritna nu dipingpin ku urang Tionghoa, rek ngarurug Pajajaran. Ngan dipegat di Leles, di Cangkuang, ku prajurit Pajajaran nu dipingpin Senopati Maktal.
Senopati Maktal nu dibarengan perjurit pinilih miang ka Timbanganten jaman Sri Baduga Maharaja keur ngabendung pasukan Cirebon bisi rek ngarurug Pajajaran. Surawisesa nu ngaganti Sri Baduga marentah ka Senopati Maktal sangkan tetep di Timbanganten.*** Nyambung